Stress
Wat is stress?
Stress ga je ervaren wanneer de eisen die door je omgeving, of door jezelf, aan jou worden gesteld (je draaglast) groter is dan jouw mogelijkheden om aan die eisen te voldoen (je draagkracht). Hoe langer het duurt dat een last die je moet dragen groter is dan wat je aankunt, des te ernstiger wordt je stress. Bij stress gebeurt er veel in je brein waardoor je last kunt hebben van één of meerdere van de volgende gedragingen: veel boos zijn, te veel of te weinig eten, overmatig actief zijn, teveel tegelijk doen, het overzicht verliezen, concentratieverlies, meer roken en/of meer alcohol drinken.
Verschillende soorten stress:
Gezonde stress
Een bepaalde mate van stress is positief en maakt iedereen mee. Als je bijvoorbeeld een extra inspanning moet leveren (examen) of een deadline halen. Je bent klaar om meteen in actie te komen. Als je de taak hebt voltooid komt je lichaam weer tot rust, wordt je bloeddruk, hartslag en ademhaling weer normaal.
Chronische stress
Verkeer je in een situatie waarin je continu 'vecht tegen' of 'vlucht voor' iets, iemand of een omstandigheid en jouw situatie verbetert, ook op langere termijn, niet, dan heb je waarschijnlijk last van chronische stress. Op termijn heeft chronische stress gevolgen voor je lichamelijke en mentale welbevinden. Chronische stress verhoogt de kans op hartritmestoornissen. Aanhoudende stress kan o.a. slaapproblemen, een burn-out, een angststoornis of depressie veroorzaken. Het is aan te raden bij chronische stress hulp te zoeken.
Lichamelijke stress
Wanneer je stress ervaart is je lijf in een staat van paraatheid. Je raakt vermoeid en uiteindelijk lichamelijk en geestelijk uitgeput. Je kunt bijvoorbeeld klachten krijgen als hoofdpijn, misselijkheid, maagpijn, veel transpireren en slaapproblemen. Deze klachten kunnen je in je werk of sociale contacten bemoeilijken. Als dat zo is, geeft dit weer extra stress.
Emotionele stress
Emotionele stress maakt dat je je vaak angstig voelt, zonder dat daar een aanwijsbare reden voor is. Je kunt je gefrustreerd voelen, of prikkelbaar. Dan heb je vaker ´een kort lontje´. Het kan zijn dat er wel een aanwijsbare reden is voor stress. Ineens werkloos worden bijvoorbeeld, of een scheiding, het overlijden van een dierbare. Dan heb je meer te verwerken dan je wellicht aan kunt.
Sociale stress
Heb je last van stress dan is dat merkbaar aan hoe jij reageert op je omgeving, je sociale contacten. Het kan bijvoorbeeld leiden tot een verminderde belangstelling voor je sociale omgeving (familie, vrienden, collega´s op werk, school, sportclub, etc.). Of dat je meer dan anders conflicten hebt, thuis, op het werk of op school.
Cognitieve stress
Als gezegd: bij stress gebeurt er veel in je brein. Je kunt bijvoorbeeld last hebben van vergeetachtigheid, concentratieproblemen of piekeren. Stress kan er voor zorgen dat de informatieverwerking in je hersenen, die er voor zorgt dat een indruk wordt omgezet in juist handelen, wat wordt verstoord. Om die chaos in de grijze cellen tot staan te brengen heb je rust nodig.